Poplony i Ich Znaczenie w Rolnictwie
Poplony to rośliny uprawiane w przerwach między głównymi cyklami uprawowymi. Stanowią one źródło zielonej biomasy, siana, kiszonki lub są wykorzystywane jako nawóz zielony poprzez inkorporację do gleby. Kluczową rolę poplonów stanowi intensyfikacja aktywności biologicznej gleby i jej wzbogacanie w składniki mineralne, niezbędne do wykorzystania przez uprawy następcze jak pszenica, kukurydza, rzepak.
Dlaczego Uprawia się Poplony?
Poplony w Optymalizacji Jakości Upraw
Poplony nie są bezpośrednio wykorzystywane w żywności, lecz mają fundamentalne znaczenie dla poprawy jakości przyszłych plonów. Efektywnie zwalczają chwasty i, gdy są zmulczowane lub wymieszane z glebą, wzbogacają ją w cenne składniki odżywcze.
Ulepszenie Struktury Gleby przez Poplony
Poplony przyczyniają się do poprawy struktury gleby. Zielona masa roślin chroni ziemię przed promieniowaniem słonecznym, zapobiegając utracie składników mineralnych i nadmiernemu wysuszaniu. Niektóre z nich mają także zdolność wiązania i neutralizowania szkodliwych substancji, np. metali ciężkich.
Kiedy i Jak Stosować Poplony?
Klasyfikacja i Czas Siewu Poplonów
W rolnictwie stosuje się różne rodzaje poplonów w zależności od czasu ich siewu. Istnieją poplony letnie, zaorane jesienią, oraz poplony zimowe, wprowadzane do gleby późną jesienią i orane wiosną następnego roku. Ważną praktyką jest również mulczowanie, czyli pozostawienie poplonu na polu przez zimę.
Szerszy Podział Metodologiczny Poplonów
Metodologia rolnicza obejmuje szeroki podział poplonów, w tym poplon ścierniskowy, zimowy, plon wtórny oraz wsiewki międzyplonowe. Każdy typ ma swoje specyficzne zastosowanie i czas wysiewu.
Poplony: Ścierniskowe, Zimowe, Wtórne i Wsiewki Międzyplonowe
- Poplon Ścierniskowy: Wysiewany na ściernisko, użytkowany do późnej jesieni, następnie następuje siew roślin wiosennych.
- Wsiewki Międzyplonowe: Używane w głównych uprawach, np. koniczyna czerwona w jęczmieniu, zbierane jako “ściernianka”.
- Poplon Zimowy: Wysiewany we wczesną jesień, zbierany wiosną następnego roku, używany po roślinach późno schodzących z pola.
- Plon Wtórny: Uprawiane w ramach plonu głównego, ale po zbiorze poplonu zimowego.
Wybór Gatunków Roślin na Poplony
Rośliny Optymalne dla Poplonów
Do poplonów najlepiej nadają się rośliny szybkorosnące, które wzbogacają glebę, a nie ją wyczerpują. Popularne są rośliny motylkowe, jak łubin, peluszka, seradela, wyka, bobik, facelia błękitna i gryka. Rzepak i gorczyca również są dobrymi kandydatami, lecz wymagają ostrożności ze względu na wspólne choroby i szkodniki z niektórymi warzywami i roślinami rolniczymi.
Mieszanie Roślin na Poplony
Ważne jest odpowiednie mieszanie gatunków roślin w zależności od rodzaju gleby. Na przykład, na glebach lekkich dobrze sprawdzi się łubin z seradelą lub facelią, a na cięższych – bobik z peluszką i wyką.
Korzyści z Siewu Poplonu
Poplony jako Probiotyki Glebowe
Poplony pełnią rolę probiotyków glebowych, lecząc glebę po zbiorach i wzmacniając ją przed kolejnym sezonem. Pozwalają na utrzymanie krótkiej przerwy bez okrywy roślinnej na polu.
Ciekawostka: Poplony vs. Obornik
Świeża masa zmulczowanych lub przyoranych roślin poplonowych może zastąpić od 8 do 20 ton obornika. Poplony pomagają także przeciwdziałać erozji, zatrzymują śnieg i minimalizują stratę minerałów, co ma znaczący wpływ na kondycję stanowiska i przyszłe uprawy rolnicze.
Poplony w Gospodarstwach Bez Inwentarza
W gospodarstwach bezinwentarzowych poplony są niezbędne do utrzymania dobrej żyzności gleby, zwłaszcza po zbiorze roślin, które wcześnie plonują.
Mulczowanie Poplonów
Mulczowanie poplonów to praktyka pozostawienia mulczu z roślin poplonowych na polu, zamiast ich zaorania. Ta metoda polega na pozwalaniu roślinom na częściowy rozkład na powierzchni gleby, zamiast włączania całych roślin w strukturę gleby, co wydłuża proces rozkładu zielonej masy. Dolna część (korzenie) roślin ulega rozkładowi wewnątrz gleby zasilając ją w niezbędne składniki mineralne, a wcześniej penetrując i poprawiając strukturę gleby.
Ochrona Gleby i Zwiększenie Żyzności
Mulczowanie oferuje lepszą ochronę gleby przed erozją, a także pomaga w utrzymaniu wilgoci. Rośliny pozostawione na powierzchni gleby tworzą warstwę ochronną, która zmniejsza wpływ czynników zewnętrznych, takich jak wiatr czy nadmierna inspekcja słoneczna. Dzięki temu gleba lepiej zatrzymuje wodę, co jest szczególnie ważne w okresach suszy.
Poprawa Struktury i Mikroflory Gleby
Mulczowanie poprawia strukturę gleby, ponieważ rośliny rozkładają się na powierzchni, dostarczając materię organiczną bezpośrednio na wierzchnią warstwę. Ta praktyka sprzyja także rozwojowi korzystnej mikroflory w glebie, co jest ważne dla jej zdrowia i płodności.
Wzrost Bioróżnorodności i Ochrona Przed Szkodnikami
Zostawienie roślin na powierzchni gleby sprzyja wzrostowi bioróżnorodności, przyciągając różnorodne organizmy glebowe i owady, które są korzystne dla ekosystemu rolniczego. Ponadto, warstwa mulczu może służyć jako bariera dla niektórych szkodników.
Jak Wykonać Mulczowanie?
Mulczowanie wykonuje się za pomocą specjalistycznych maszyn rolniczych – mulczerów, które rozdrabniają rośliny na bardzo małe kawałki i równomiernie rozkładają je na powierzchni pola.
Podsumowanie
Poplony i mulczer razem tworzą parę idealną w kontekście efektywnego zarządzania glebą. Rośliny poplonowe, uprawiane między głównymi cyklami uprawowymi, wzbogacają glebę w składniki odżywcze, poprawiają jej strukturę i wspomagają biologiczną aktywność. Kiedy są stosowane jako mulcz, dodatkowo chronią glebę przed erozją, utratą wilgoci i szkodnikami, jednocześnie zwiększając jej żyzność poprzez stopniowy rozkład organiczny na powierzchni. Ta synergia między poplonami a mulczowaniem przyczynia się do zdrowszego ekosystemu glebowego, podnosząc wydajność upraw i wspierając możliwości gospodarowania.
Comments (2)
Aneta Karwan
Kiedy można mulczować poplony na jesień zgodnie z ekoschematami?
Kultura Rolna
Pani Aneto, po 15 listopada, tutaj jest o tym mowa: https://kulturarolna.com/poplony/co-zasiac-na-poplon/